Zapalenie spojówek - jak rozpoznać i leczyć?

Zapalenie spojówek to problem, który dotyczy coraz większej grupy osób – bez względu na wiek. Jest to stan zapalny błony śluzowej, która pokrywa powierzchnię oka oraz wewnętrzną część powieki. Objawy zapalenia spojówek, to m.in. obrzęk powiek, przekrwienie spojówki czy nadmierne łzawienie. Nawet jeżeli nie jest to charakter ostry, to objawy te wpływają na ogólny dyskomfort i utrudniają codzienne funkcjonowanie. Sprawdź, jakie są przyczyny różnych rodzajów zapalenia spojówek i jak uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości.

Czym jest zapalenie spojówek?

Zapalenie spojówek jest obecnie jedną z najczęstszych chorób oczu dotykającą zarówno młodszych, jak i starszych pacjentów. Bardzo często schorzenie jest określane także jako zapalenie błony naczyniowej oka. Wiąże się to z miejscem występowania stanu zapalnego.

Czym jest sama spojówka? To rodzaj bardzo delikatnej warstwy śluzowej. Jest ona wyjątkowo cienka, ale także bardzo dobrze unaczyniona. Pełni ona przede wszystkim funkcję ochronną dla oka. Jej działanie polega na tym, że wydzielany jest śluz, który odpowiada za przyleganie filmu łzowego do rogówki.

Spojówka jest ulokowana w przedniej części gałki ocznej. Pokrywa ona również tylną powierzchnię górnej oraz dolnej powieki. Z tego względu, zapalenie spojówek może obejmować nie tylko samo oko, ale również powieki.

Główną przyczyną zapalenia spojówek jest jest przede wszystkim podrażnienie. W takiej sytuacji dochodzi do rozszerzenia się naczyń krwionośnych i pojawia się zaczerwienienie oka. Wiele zależy jednak od tego, jaki rodzaj zapalenia spojówek dotyczy danego pacjenta. Nie każdy przypadek jest taki sam. Co za tym idzie, nieco inaczej mogą wyglądać same objawy i to, ile trwa zapalenie spojówek oraz jak wygląda jego leczenie.

Jakie są objawy zapalenia spojówek?

Objawy zapalenia spojówek wynikają przede wszystkim z nasilonego stanu zapalnego w obrębie oka. Te mogą być inne dla każdego pacjenta. Wiele zależy od tego, jak bardzo rozległy jest stan zapalny spojówki. Zazwyczaj jednak temu schorzeniu towarzyszy:

• zaczerwienienie oka,
• uczucie pieczenia oraz swędzenia oka,
• nadmierne łzawienie oczu,
• nadwrażliwość na światło określane jako światłowstręt,
• obecność patologicznej wydzieliny,
• uczucie ciała obcego pod powieką,
• trudność w noszeniu soczewek kontaktowych,
• powiększone węzły chłonne,
• dotkliwy ból oka.

Wymienione objawy ogólne są jednymi z najczęściej występujących u pacjentów z zapaleniem spojówek. Jednak warto podkreślić, że w zależności od tego, jakie są przyczyny zapalenia spojówek, mogą pojawić się bardziej charakterystyczne objawy.

Rodzaje zapalenia spojówek

Zapalenie spojówek jest niezwykle dokuczliwym schorzeniem, którego nie należy lekceważyć. Domowe sposoby na leczenie zapalenia spojówek nie zawsze są najlepszym rozwiązaniem. Często nie przynoszą wręcz żadnego rezultatu.

W przypadku zaobserwowania podstawowych objawów koniecznie należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub bezpośrednio do okulisty. Specjalista poprzez wykonanie dokładnych badań pomoże w ustaleniu rodzaju zapalenia jak również przepisze odpowiednie środki pozwalające na wyleczenie oka.

Bakteryjne zapalenie spojówek

Bakteryjne zapalenia spojówek rozwijają się najczęściej na obu oczach. Jego pierwsze objawy mogą pojawiać się na jednym z nich, jednak z czasem, zapalenie może rozszerzyć się również na drugie oko. Wydzielina ropna to charakterystyczny objaw bakteryjnego zapalenia spojówek, który wskazuje na zakażenie oka spowodowane przez bakterie. Ropna wydzielina sprawia, że brzegi powiek mogą być posklejane, a do tego pojawia się charakterystyczny dla tego rodzaju obrzęk powiek.

W przypadku zakażenia bakteryjnego znacznie więcej zaschniętej wydzieliny ropnej obserwuje się rano, ponieważ podczas snu spływa ona do oka. Dobra informacja dla pacjentów jest taka, że w związku z tym zapaleniem spojówek praktycznie nigdy nie dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych, jednak obserwowane jest nadmierne łzawienie. Pacjentowi towarzyszy również uczucie ciała obcego, co bywa bardzo bolesne.

Bakteryjne zapalenie spojówek zazwyczaj trwa od jednego do dwóch tygodni. Choroba ma w większości przypadków charakter samoograniczający się. Podczas tej przypadłości nie należy dotykać oczu, gdyż jest to stan, który bardzo łatwo się rozprzestrzenia. Poprzez dotykanie oczu można spowodować rozprzestrzenianie się patogenów. Wówczas może pojawić się nawet kontaktowe zapalenie skóry powiek.

Bakteryjne zapalenie spojówek może być również spowodowane uszkodzeniem rogówki. Osoby noszące soczewki kontaktowe są szczególnie narażone na ten rodzaj zapalenia. Nieprawidłowe korzystanie z soczewek kontaktowych może bowiem powodować zapalenie rogówki, które przyczyniają się do zapalenia bakteryjnego.

Wirusowe zapalenie spojówek

Wirusowe zapalenia spojówek spowodowane są najczęściej aktualnie występującą lub przebytą infekcją górnych dróg oddechowych. Stan zapalny tego rodzaju ma także bezpośredni związek z wirusem ospy wietrznej jak również wirusem opryszczki (np. narządów płciowych).

Typowe objawy dla wirusowego zapalenie spojówek to zaczerwienienie oczu, obrzęk spojówek i nadmierne ilości wodnistej wydzieliny. Wirusowemu zapaleniu bardzo często towarzyszy również powiększenie węzłów chłonnych.

Należy podkreślić, że wirusowe zapalenie jest niezwykle zaraźliwe, dlatego unikanie dotykania oczu jest w tym przypadku zalecane. W początkowej fazie rozwoju objawy obserwowane są najczęściej na jednym oku, jednak z czasem rozprzestrzeniają się one również na drugie.

Wirusowe zapalenie podobnie jak bakteryjne trwa zazwyczaj do maksymalnie dwóch tygodni. W tym przypadku jednak bardzo często wprowadza się leczenie objawowe. Stosuje się wówczas krople do oczu lub inne leki mające na celu zlikwidować zapalenie spojówki wywoływane wirusami.

Alergiczne zapalenie spojówek

Alergiczne zapalenie spojówek wynika zazwyczaj z narażenia oczu na substancje, które organizm definiuje w nieprawidłowy sposób, czyli jako szkodliwe. Bardzo często jest też nazywane jako atopowe zapalenie spojówek. Obecnie jest to jedna z najczęściej spotykanych przyczyn zapalenia spojówek. Objawy alergii bardzo często pojawiają się w reakcji na kontakt z takimi czynnikami jak:

• sierść zwierząt,
• pyłki roślin,
• roztocza kurzu domowego,
• składniki kosmetyków do oczu, które zawierają barwniki, substancje zapachowe czy konserwanty.

Alergicznego zapalenia spojówek w wielu sytuacjach nie da się uniknąć. Pacjenci cierpiący na zapalenie alergiczne skarżą się na bardzo dokuczliwe swędzenie oka oraz nosa. Innymi nasilonymi objawami są zaczerwienione oczy, przekrwienie spojówek, obrzęk powiek jak również nasilone łzawienie. Zdarza się, że pacjentowi trudno się oddycha. Organizm człowieka męczy się wówczas podobnie, jak w przypadku choroby górnych dróg oddechowych.

Zapalenie alergiczne jest definiowane jako przewlekłe, gdyż trwa tak długo jak oko ma kontakt z alergenem. Stan utrzymujący się dłużej niż cztery tygodnie to przewlekłe zapalenie spojówek, które najczęściej związane jest właśnie z występowaniem alergenów. W przypadku osób, u których zapalenie spowodowane jest pyłkiem kwiatów, trwa ono wtedy, kiedy przypada okres pylenia roślin wywołujących alergie. Przyczyny zapalenia w przypadku osób wrażliwych na roztocze kurzu domowego można niwelować poprzez stosowanie odpowiednich urządzeń filtrujących powietrze czy odkurzaczy z filtrami. Nawet niewielkie zmiany w domu sprawiają, że można uniknąć zapalenia spojówek.

Co jest przyczyną zapalenia spojówek?

Jeżeli chodzi o zapalenie spojówek - przyczyny są różne zależnie od rodzaju schorzenia. Bardzo ważne jest ich ustalenie, aby moc wprowadzić odpowiednie działanie.

• Alergiczne zapalenie spojówek często wywoływane jest przez pyłki, sierść zwierząt, pleśnie, roztocza czy kurz. W najtrudniejszej sytuacji są osoby uczulone na pyłki roślin, ponieważ głównie na przełomie marca - czerwca występuje u nich tzw. wiosenne zapalenie spojówek. To można łagodzić stosując środki doraźne.
• Wirusowe zapalenie spojówek wynika głównie z przyczyn niezależnych, kiedy nawet nieświadomie dana osoba ma kontakt z wirusem np. ospy.
• Jeżeli chodzi o bakteryjne zapalenie spojówek – przyczyny bardzo często wynikają z osobistego zaniedbania np. brak przestrzegania higieny przy noszeniu soczewek kontaktowych/

Jak wygląda leczenie zapalenia spojówek?

Zastanawiasz się, jak leczyć zapalenie spojówek? Metody leczenia zapalenia spojówek zależą od jego podłoża. Podstawą jest przede wszystkim diagnoza. Bardzo często pacjenci błędnie myślą, że mają zapalenie spojówek podczas gdy jest to zespół suchego oka. Objawy jednego i drugiego schorzenia bywają podobne. Przy zespole suchego oka w większości przypadków wystarcza jednak samo zadbanie o nawilżenie.

W przypadku stanu zapalnego na powierzchni oka stosuje się preparaty miejscowe. Wykorzystuje się w tym celu łagodzące krople do oczu, zawiesiny czy maści. Tego rodzaju preparaty pozwalają na uzyskanie większego stężenia w miejscu, które wymaga leczenia. Metodę leczenia zazwyczaj dopasowuje lekarz lub farmaceuta.

Bakteryjne zapalenie spojówek leczy się z wykorzystaniem kropli do oczu oraz maści, które zawierają w swoim składzie antybiotyk. Wykorzystując zapisane preparaty zawsze należy stosować się do sposobu ich aplikowania i dawkowania. Nawet w sytuacji, w której zapalenie spojówek ustępuje, należy stosować preparat zgodnie z zaleceniem i nie przerywać zawczasu kuracji. Może to spowodować nawrót choroby. Rzeżączkowe zapalenie spojówek, jak również chlamydiowe zapalenie spojówek, bardzo często leczone jest z wykorzystaniem dodatkowych antybiotyków, które należy przyjmować doustnie.

Zapalenie wirusowe, które wywołane jest wirusem opryszczki czy też ospy wietrznej leczone jest z wykorzystaniem kropli do oczu przeciwwirusowych. Pozostałe przypadki infekcji, których przebieg jest bardzo łagodny, leczone są jedynie objawowo. Zapalenie alergiczne jest przypadłością, w której należy unikać kontaktu z alergenem wywołującym stan zapalny. Jeżeli jednak nie jest to możliwe, to specjalista może zalecić stosowanie kropli do oczu o działaniach przeciwalergicznych. Dodatkowo jeżeli pacjentowi dolegają inne przypadłości związane z alergią, pomocne będzie również stosowanie doustnych środków przeciwalergicznych.

Łagodne stany zapalenia spojówek można również leczyć doraźnie, wykorzystując domowe sposoby. Najczęściej wykonuje się ciepłe kompresy z rumianku.

Czy można zapobiegać zapaleniu spojówek?

Bakteryjnemu oraz wirusowemu zapaleniu spojówek można skutecznie zapobiegać, poprzez stosowanie odpowiedniej higieny. Nie należy przecierać oczu brudnymi dłońmi, dlatego ważne jest częste mycie rąk. Powinny o tym pamiętać głównie osoby korzystające na co dzień z soczewek kontaktowych. Należy pamiętać, że w tym przypadku stan zapalny wynika z obecności patogenów, które na powierzchni oczu powodują podrażnienia. Poprzez zachowanie wysokiej higieny można skutecznie przeciwdziałać zarażaniu innych osób. W tym celu należy stosować osobne ręczniki i kosmetyku. Osoby, u których pojawiły się objawy zapalenia spojówek, powinny również unikać korzystania z basenu w trakcie choroby. Obecność wydzieliny towarzyszącą zapaleniu może przedostać się do wody, przez co osoby korzystające z basenu również mogą doświadczyć tej choroby.

Unikanie kontaktu z osobami, które borykają się z zapalenie spojówek, jest również prostym sposobem na uniknięcie zarażenia. Warto także nie przemęczać zbytnio oczu, które będą podatne na różne dolegliwości. Należy unikać promieniowania UV i ograniczyć czas spędzany przed ekranem telewizora lub komputera.

Czym grozi nieleczone zapalenie spojówek?

Zapalenia spojówki nie należy lekceważyć, gdyż nieleczone może przyczyniać się nie tylko do pogorszenia jakości życia, ale przede wszystkim wpływać na narząd wzroku i jego późniejsze funkcjonowanie. Każdy przypadek warto skonsultować z lekarzem. Może okazać się, że problemem nie jest stan zapalny, a zespół suchego oka, co w przyszłości pozwoli uniknąć nieprzyjemnych objawów. Jeżeli jednak specjalista wskaże na zapalenie spojówek, to od razu będzie w stanie zalecić odpowiednie postępowanie.

Wirusowe lub alergicznie zapalenie spojówek często mija samoistnie, jednak warto wdrożyć miejscowe stosowanie maści czy kropli zapisanych przez specjalistę. Wpływa to na zmniejszenie dyskomfortu oraz znaczne przyśpiesza wyeliminowanie uciążliwych objawów. Codzienne funkcjonowanie przez tydzień czy dwa będzie zdecydowanie łatwiejsze.

W przypadku pojawienia się zapalenia o podłożu bakteryjnym konieczne jest zastosowanie odpowiednio dopasowanych antybiotyków. Przebieg choroby nieleczonej może znacznie się zaostrzyć i prowadzić do perforacji rogówki czy też pojawienia się zapalenia wnętrza gałki. W skrajnych przypadkach może to skutkować nawet koniecznością wykonania zabiegów chirurgicznych czy utraty wzroku.