Jęczmień na oku - przyczyny i leczenie

Jęczmień na oku to torbielowata infekcja powieki o charakterze miejscowym. Przypadłość ta może przydarzyć się tak naprawdę każdemu i co ważne - nie zawsze ma się na to wpływ. Główną przyczyną jej powstania jest zakażenie gronkowcem na brzegach powiek, gruczołach przyrzęskowych lub tarczkowych. W walce z jęczmieniem najważniejsza jest systematyczność, inaczej może wyjątkowo utrudniać codzienne funkcjonowanie. Zaniechane czy przerwane leczenie jęczmienia powoduje także jego nawroty, a w ostateczności może doprowadzić nawet do pojawienia się gradówki. Sprawdź, jak przebiega taka infekcja, kto jest na nią szczególnie narażony, jakie są pierwsze objawy jęczmienia i jak leczyć jęczmień.

Jęczmień na oku - przewlekłe zapalenie brzegów powiek

Jęczmień na oku przybiera zwykle postać ropnia w charakterystycznym dla niego kształcie ziarenka zboża, stąd też nazwa tej przypadłości. Najczęściej miejscem, w którym się pojawia jest linia rzęs na zewnętrznej stronie powieki - wówczas jest to jęczmień zewnętrzny. Klasyfikuje się jednak różne rodzaje jęczmienia. Nieco rzadszym przypadkiem jest infekcja powstająca i pojawiająca się wewnętrznie - pod powieką. Rzadko też jęczmienia pojawia się na dolnej powiece.

W powstawaniu jęczmienia wyróżnia się kolejne etapy rozwoju zapalenia. W pierwszej fazie, w miejscu, w którym zaczyna się rozwijać, pojawia się zaczerwienienie. Z czasem obszar ten zmienia swój kolor z czerwonego na żółty lub różowy. Jednym z objawów jęczmienia jest także dość duża opuchlizna i swędzenie oka.

Warto zaznaczyć, że pojawienie się ropnia na oku nie zawsze jest oznaką zagrożenia stanu zdrowia. Nie warto jednak lekceważyć tego problemu - w większości sytuacji nie obejdzie się bez konieczności stosowania antybiotyków przepisanych przez specjalistę. Jęczmień na oku po kilku dniach przebija skórę i zaczyna się stopniowo wchłaniać. Średnio na oku pozostaje od jednego tygodnia do maksymalnie dziesięciu dni, chociaż proces gojenia u każdego może przebiegać nieco inaczej, dlatego trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to, ile trwa jęczmień.

Jęczmień zewnętrzny

Ten rodzaj jęczmienia jest jednym z najczęściej spotykanych. Powstaje poprzez zakażenie gronkowcowe gruczołów Zeissa lub gruczołów Molla. Zgodnie ze swoją etymologią pojawia się na powiece zewnętrznej i przybiera w pierwszej fazie kolor czerwony. Stopniowo, wraz z jego rozwojem zaczyna dojrzewać, zmieniając barwę na żółtą lub różową, na której środku pojawia się zaobierany czubek. Średnio po okresie ośmiu dni dojrzewa, samoistnie pęka i zaczyna stopniowo zasychać. Taki jęczmień oka wpływa na uczucie dyskomfortu, jednak często można się go pozbyć za pomocą domowych sposobów. Utrudnia codzienne funkcjonowanie, ale nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia.

Jęczmień wewnętrzny

Ten rodzaj jęczmienia pojawia się znacznie rzadziej i jest zdecydowanie bardziej dokuczliwy - głównie ze względu na miejsce, gdzie powstaje jęczmień. Wywołany jest również wskutek zapalenia, w tym przypadku gruczołów tarczkowych Meiboma. Wewnętrzna odmiana z racji miejsca, w którym się rozwija, nie jest widoczna. Jęczmień umiejscowiony pod powieką bywa więc trudniejszych do zdiagnozowania. Sygnałem świadczącym o jego pojawieniu się może być jednak ból, który jest wynikiem jego wzrostu. W przypadku przewlekłego zapalenia gruczołów tarczkowych można je rozpoznać poprzez bolesny obrzęk powieki, na której rozwija infekcja. Podnosząc powiekę ku górze, można zaobserwować miejsce, w którym rośnie jęczmień wewnętrzny. W przeciwieństwie do jęczmienia zewnętrznego ten nie ulega pęknięciu. Mogą pojawić się przy nim zaburzenia widzenia, a domowe sposoby zdadzą się na nic. W leczeniu jęczmienia wewnętrznego pomaga zwykle specjalista.

Jak wygląda jęczmień na oku?

Jęczmień na oku, zwłaszcza zewnętrzny jest bardzo łatwy do zdiagnozowania, głównie ze względu na swój wygląd. Cechą charakterystyczną jest przede wszystkim zaczerwienienie powieki w początkowej fazie jego rozwoju. To stopniowo z biegiem czasu zaczyna się rozrastać, przybierając kształt ziarna zboża, od którego wzięła się jego nazwa. W kolejnych fazach rozwoju jęczmienia zmienia on stopniowo kolor, główny trzpień przybiera wówczas żółtawy odcień. Po okresie dojrzewania natomiast samoistnie pęka.

Jęczmieniowi zewnętrznemu towarzyszy często ból oka, pojawia się także bardzo charakterystyczne zaczerwienienie jego okolic. Współistniejącymi objawami są również:

• łzawienie oczu
• ból głowy
• stan podgorączkowy
• powiększenie węzłów chłonnych

Jęczmień rozwijający się pod powieką powoduje natomiast duży dyskomfort. Często dochodzi również do podrażnienia gałki oka a osoba, u której się rozwija, cały czas ma wrażenie, że pod jej powieką znajduje się ciało obce.

Osoby, u których rozwija się jęczmień, powinny powstrzymać się przed jakimikolwiek próbami jego przecierania rękoma. Wszelkie próby tego typu mogą skończyć się jedynie szerszym rozprzestrzenieniem się bakterii. Chwilowa ulga dla oka może okazać się zgubna, gdyż po pewnym czasie może okazać się, że np. na drugim oku również występuje ryzyko pojawienia się infekcji.

U kogo najczęściej pojawia się jęczmień na oku?

Jęczmień na oku to przypadłość, która może dotknąć każdego niezależnie od jego wieku. Problem ten dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Równie często na jego obecność narażone są dzieci. Istnieją pewne sytuacje, w których występuje zwiększone ryzyko pojawienia się jęczmienia na oku. Na infekcję narażone są osoby, które:

• decydują się na noszenie soczewek kontaktowych, ale nie zwracają uwagi na ich pielęgnację i zasady higieny przy zakładaniu oraz ściąganiu szkieł
• często przebywają w oparach dymu papierosowego i przecierają oczy tuż po zakończeniu palenia
• zmagają się z różnymi przypadłościami zdrowotnymi (cukrzyca, choroby nowotworowe)
• są narażone na długotrwały stres
• cierpią na różnego rodzaju alergie (np. na roztocza kurzu, sierść zwierząt lub pyłki roślin)

Powstawanie jęczmienia jest także częstsze u pacjentów starszych, u których dochodzi do obniżenia odporności. Ryzykiem jest także samo przyjmowanie leków immunosupresyjnych, a nawet niestaranne usuwanie makijażu. Warto pamiętać, że niezależnie od wieku, problemu nie należy bagatelizować. Warto zastosować odpowiednie środki i pod żadnym pozorem nie próbować przebijać pojawiającej się opuchlizny.

Czy jęczmień na oku jest częstą chorobą u dzieci?

Jęczmień na oku to częsta przypadłość, która niestety spotyka także najmłodszych pacjentów. Dlaczego? Przyczyną zwykle bywa zatarcie powieki brudnymi dłońmi, przez co zarazki są bardzo szybko roznoszone. Infekcja pojawia się także u małych osób noszących soczewki kontaktowe, które zapominają o ich czyszczeniu lub zakładają i ściągają je bez uprzedniego umycia swoich dłoni.

Warto zaznaczyć, że w przypadku dziecka - jęczmień najczęściej samoistnie zanika. Bardzo rzadko zdarzają się sytuacje, w których konieczne byłoby zastosowanie specjalistycznego leczenia. Ból oka to jednak niejedyny problem, z jakim zmagać się będą rodzice dziecka. Duży obrzęk oka może powodować ograniczenie pola widzenia przez dziecko. Warto więc jak najszybciej próbować domowych sposobów w walce z infekcją. W przypadku dzieci kluczowe będzie zadbanie o ich higienę oczu. Można także przykładać im ciepłe okłady z naparów ziołowych czy zielonej herbaty. Warto także uczulić, aby w przyszłości nie trzeć oczu brudnymi rękami, aby uniknąć podobnych dolegliwości.

Przyczyny powstawania jęczmienia na oku

Jęczmień na oku powstaje wskutek zakażenia różnego rodzaju bakteriami. Te przedostając się do błony śluzowej oka, najczęściej inicjują cały proces powstawania jęczmienia. Sytuacja, w której dochodzi do zakażenia oka najczęściej związana jest dotykaniem lub przecieraniem oczu brudnymi rękoma. Korzystnymi sytuacjami przyczyniającymi się do powstawania jęczmienia jest również długotrwałe przebywanie w zadymionych pomieszczeniach dymem papierosowym. Jego rozwojowi sprzyja również środowisko chemiczne. Część z przyczyn wymieniono także wcześniej.

Innymi czynnikami, które przyczyniają się często do powstawania jęczmienia na oku, są między innymi:

• starszy wiek, a w związku z tym różne dolegliwości zdrowotne
• błędy w demakijażu oczu
• źle dopasowane kosmetyki lub stosowanie przeterminowanych produktów czy testerów używanych przez inne osoby
• trądzik różowaty
• łojotokowe zapalenie skóry
• różnego rodzaje alergie oczne lub alergiczne zapalenie spojówek

Czy można zapobiegać przewlekłemu zapaleniu brzegów powiek?

Zastanawiasz się, jak zapobiegać zapaleniu brzegów powiek i czy to w ogóle możliwe? Jak najbardziej, chociaż często niezbędna jest zmiana codziennych nawyków i przyzwyczajeń. Najważniejsza jest przede wszystkim higiena, co oznacza, że należy:

• dokładnie i regularnie myć swoją twarz z zachowaniem ostrożności w okolicy oczu
• zawsze, niezależnie od sytuacji, w jakiej się znajdujesz zmywać makijaż przed położeniem się do łóżka
• regularnie myć swoje ręce - szczególnie w miejscach publicznych, gdzie można mieć do czynienia z różnymi bakteriami i wirusami przenoszonymi przez inne osoby
• zachować ostrożność podczas przecierania oczu, najlepiej całkowicie tego unikać nawet w sytuacji, kiedy te swędzą

Ważne jest także regularne kontrolowanie stanu swoich oczu i wzroku poprzez kontrole w gabinecie okulistycznym. Warto więc przynajmniej raz w roku udać się na taką wizytę, aby upewnić się, że wszystko jest w porządku. Co ciekawe, jeżeli chodzi o przyczyny - jęczmień może być wynikiem zarażenia także u okulisty. Dlatego decydując się na kontrolę u specjalisty, należy zwrócić uwagę na higienę danego miejsca, a także opinie. Niektórych placówek lepiej unikać, aby nie ryzykować zarażenia gronkowcem i pojawienia się jęczmienia.

Domowe leczenie jęczmienia na oku

Nieleczony jęczmień na oku może prowadzić do wielu problemów, które będą nasilać się z czasem. Oczywiście można próbować zapobiegać powstawaniu jęczmienia, ale nawet najlepsza profilaktyka nie daje gwarancji, że uniknie się takiej infekcji. Wiele osób, aby wyleczyć jęczmień decyduje się na domowe sposoby. Czy są one skuteczne? W niektórych przypadkach mogą się sprawdzić - zwłaszcza np. w przypadku dużego obrzęku powieki. Wśród najczęściej zalecanych wymienia się:

• pocieranie złotą obrączką miejska, w którym występuje obrzęk
• kompresy łagodzące ból brzegu powieki
• oczyszczanie brzegów powiek wacikiem namoczonym w naparze z rumianku lub zielonej herbaty
• picie naparów ziołowych np. z mniszka lekarskiego
• przykładanie ugotowanego, ciepłego jajka do oka

Pamiętaj, że nawet jeżeli zmiana w zewnętrznym kąciku oka wygląda, jakby można było się jej pozbyć, to absolutnie zabronione jest wyciskanie jęczmienia. Takie działanie mogłoby mieć poważne konsekwencje. Bakterie ze zmiany mogłyby wówczas przedostać się pod powiekę Twojego oka, nasilając stan zapalny i wpływając na dolegliwości bólowe. W czasie domowego leczenia nie zaleca się także noszenia soczewek kontaktowych.

Kiedy w przypadku jęczmienia na oku konieczna jest wizyta u lekarza?

Jęczmień na oku zwykle znika sam po upływie tygodnia - maksymalnie utrzymuje się do 10 dni. W tym czasie można stosować domowe sposoby, które łagodzą infekcję. Dzięki nim można pozbyć się uczucia ciała obcego pod powieką, zmniejszyć nieco zaczerwienienie lub opuchliznę. Zmiana na powiece nie powoduje także dużego swędzenia - zwłaszcza przy stosowaniu kompresów z rumianku.

Jeżeli jednak po 10 dniach infekcja nie zniknęła, to konieczna będzie wizyta u specjalisty. Może okazać się, że doszło do zatkania ujścia gruczołu łojowego lub pojawiają się zaburzenia czynności gruczołów. Wówczas niezbędna jest antybiotykoterapia. Te występują w postaci maści lub kropli do oczu. Zdarza się, że i te nie pomagają, a jęczmień zamienia się w gradówkę. Wówczas w grę wchodzi chirurgia i usunięcie zmiany podczas zabiegu.

Nawet jeżeli poradzisz sobie z problemem, pamiętaj także, że jęczmień na oku jest infekcją, która może powracać - zwłaszcza, kiedy już miałeś z nią styczność. Zachowaj więc szczególną ostrożność i stosuj się do wszelkich zaleceń w zakresie higieny i pielęgnacji oczu. Zwróć uwagę na swój tryb życia, a także kosmetyki, których używasz. Każdy z tych elementów może mieć wpływ na Twoje zdrowie.

Zobacz także:

• zapalenie tęczówki - objawy i leczenie
• zapalenie brzegów powiek
• domowe sposoby na łzawienie oczu