Ciśnienie w oku - przyczyny i objawy

Zarówno zbyt niskie ciśnienie, jak i podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe to bardzo niepokojący objaw, którego nie należy lekceważyć. Wynikiem tych dolegliwości mogą być problemy z widzeniem, ból oczu, ale także zdecydowanie poważniejsze choroby, jak np. jaskra. Szczególnie niebezpieczne jest zbyt wysokie ciśnienie, które obowiązkowo wymaga konsultacji ze specjalistą. Zastanawiasz się, skąd wiadomo, jakie jest ciśnienie w oku i co powinieneś wiedzieć na jego temat? Podpowiadamy.

Czym dokładnie jest ciśnienie w oku?

Ciśnienie oczne to swego rodzaju wskaźnik, który pozwala określić, czy oczy człowieka funkcjonują w prawidłowy sposób. Jak to wygląda w praktyce? Gałka oczna wypełniona jest płynem określanym mianem śródgałkowego. Ten ma wpływ na kształt gałki ocznej, ponieważ naciska na rogówkę oraz twardówkę. To, z jaką mocą oddziałuje na wspomniane części określa się mianem ciśnienia.

Określona jest pewna norma ciśnienia, kiedy nie trzeba obawiać się problemów zdrowotnych związanych ze wzrokiem. Pomiar ciśnienia w gałce ocznej wykonuje się na wizycie kontrolnej u okulisty. Jest to bardzo ważne badanie, dlatego zaleca się, aby wybierać te gabinety okulistyczne, które go wykonują.

Jakie powinno być prawidłowe ciśnienie w oku?

Prawidłowe ciśnienie śródgałkowe powinno mieścić się w przedziale 10–21 mm Hg. Dla większości osób wartości ciśnienia w oku wynoszą ok. 15-18 mm Hg. Jeżeli norma ciśnienia zostaje nieznacznie podwyższona - nie jest to jeszcze powód do obaw. Specjaliści wskazują, że wysokie ciśnienie zaczyna się od 24 mm Hg. Co taka wartość oznacza dla pacjenta? W tym przypadku niezbędna jest dalsza diagnostyka, która wykryje przyczynę tego zjawiska i zapobiegnie uszkodzeniu nerwu wzrokowego. Zdarza się, że w przypadku wysokiego ciśnienia w oku można doszukiwać się pierwszych objawów jaskry. Przyczynami wysokiego ciśnienia mogą być także nieprawidłowości w produkcji cieczy wodnistej.

Jak określa się wartość ciśnienia w oku?

Wartości ciśnienia w oku zmieniają się w ciągu całego dnia. Najwyższe są zawsze tuż po nocy, dlatego zaleca się, aby badania wykonywać przynajmniej 2-3 godziny od przebudzenia. Żeby ustalić ciśnienie w oku, wykonywana jest tonometria. Wyróżnia się 4 różne rodzaje tego badania. Najpopularniejsza jest tonometria bezkontaktowa - określana także mianem air-puf. Jest on najczęściej spotykanym badaniem w gabinetach okulistycznych. W jej przypadku ciśnienie w oku mierzy się przy wykorzystaniu podmuchu wiatru. Jest to praktycznie niewyczuwalne na gałce ocznej, a co najważniejsze - nie wymaga znieczulenia rogówki.

• tonometria aplanacyjna - rogówka jest spłaszczana tonometrem Goldmanna, a obraz pokazuje się w lampie szczelinowej,
• tonometria wgłobieniowa - rogówka jest uciskana i oceniany jest jej opór wskazujący na wartość ciśnienia w oku.

Zarówno pierwszy, jak i drugi sposób mierzenia ciśnienia w oku wymaga zastosowania znieczulenia oka (a dokładniej rogówki) na czas badania. Są to sposoby zdecydowanie bardziej inwazyjne i mniej przyjemne dla pacjenta.

Najnowszym sposobem pozwalającym na zmierzenie ciśnienia w gałce ocznej jest tonometria konturowa. Metoda ta określana jest przez specjalistów najdokładniejszą. W jej przypadku stosuje się innowacyjne wyposażenie - tonometr PASCAL. Jest to sprzęt wyposażony w specjalny czujnik. Ten bada dokładnie rogówkę - nie tylko ciśnienie, jakie na nią oddziałuje, ale także jej budowę i strukturę.

Zaburzenia widzenia i inne objawy wysokiego ciśnienia w oku

Wysokie ciśnienie często nie daje o sobie znaku. Takie nadciśnienie oczne jest najniebezpieczniejsze, ponieważ pacjent nie zdaje sobie sprawy, że ma jakikolwiek problem. Wówczas w diagnozie może pomóc jedynie profilaktyka i regularne kontrole u specjalisty - przynajmniej raz w roku.

Zbyt wysokie ciśnienie w oku może jednak dawać o sobie znać konkretnymi objawami. Zastanawiasz się, co wskazuje na tę przypadłość? Jest to przede wszystkim:

• przewlekły, stale powracający tępy ból głowy,
• ból oka - w okolicy gałki ocznej odczuwalny też często za nią,
• mroczki w oczach pojawiające się podczas codziennych czynności jak np. schylanie,
• zaburzenia widzenia i chwilowe, ograniczone pole widzenia.

Co wpływa na podwyższone ciśnienie w oku?

Zdrowe oko charakteryzuje się otwartym kątem przesączania. Wysokie ciśnienie w oku może wiązać się więc z zamkniętym kątem przesączania. Takie zjawisko ma miejsce, kiedy pojawia się stan zapalny oka. Inną przyczyną wysokiego ciśnienia może być także uraz oka, który także wpływa na zamknięty kąt przesączania, jest jeszcze niebezpieczniejszy i wymaga natychmiastowej konsultacji ze specjalistą.

Do zamknięcia kąta przesączania przyczynia się także leczenie farmakologiczne. Przyjmowanie niektórych leków sprawia, że źrenice się rozszerzają. To z kolei może być przyczyna wysokiego ciśnienia w oku. To jednak nie wszystko.

• cukrzyca,
• nadciśnienie tętnicze,
• ciecz wodnista produkowana w nadmiarze,
• przyjmowanie steroidów,
• zespół pseudoeksfoliacji,
• choroba pseudoeksfoliacyjna.

Dlaczego podwyższone ciśnienie w oku jest niebezpieczne?

Nadciśnienie oczne to częste zjawisko, z którym można sobie poradzić. Tylko u części pacjentów może to być choroba przewlekła, dlatego w przypadku problemów takich ja te niezbędna jest konsultacja i stała opieka okulisty. Na pierwszej wizycie specjalista jest w stanie określić skąd pochodzą niepokojące objawy i czy nie doszło do uszkodzenia nerwu wzrokowego. Zdiagnozuje skąd bierze się rozmazane widzenie lub ustali przyczynę zamknięcia kąta przesączania.

Dlaczego zaburzeń widzenia i innych objawów, jakie daje nadciśnienie oczne nie należy lekceważyć? Głównie dlatego, że bywa to jeden z pierwszych objawów jaskry. Długotrwałe, wysokie ciśnienie w oku uszkadza nerw wzrokowy i prowadzi do kalectwa, czyli nieodwracalnej utraty wzroku.

Jak leczy się podwyższone ciśnienie w oku?

Nie zawsze można wyeliminować przyczyny wysokiego ciśnienia w oku. Można jednak stosując się do zaleceń specjalistów obniżyć wartość ciśnienia śródgałkowego. Podstawą jest przede wszystkim stosowanie specjalnych kropli w obrębie gałki ocznej. Takie preparaty przyczyniają się do utrzymania prawidłowej ilości cieczy wodnistej w oku, a także jej wchłaniania.

Konsekwentne obniżanie ilości cieszy wodnistej w oku i zmniejszanie ciśnienia w oku sprawia, że możliwe jest nawet zatrzymanie rozwoju jaskry, nawet jeśli ta została już zdiagnozowana. Nieco inaczej wygląda czasem leczenie w przypadku zaawansowanego przebiegu jaskry. Jeżeli lekarz stwierdzi, że problem jest bardzo zaawansowany może okazać się, że poza wspomnianą farmakologią niezbędny będzie także zabieg mający na celu zmianę stanu anatomicznego oka.

Niskie ciśnienie w oku - czy także jest niebezpieczne?

Zbyt niskie ciśnienie w oku - określane jako hipotonia gałki ocznej - także nie jest prawidłowym zjawiskiem. Wartości poniżej 10 mm Hg wymagają reakcji i najczęściej wprowadzenia leczenia farmakologicznego. Zwykle osoba, która zmaga się z tym problemem zauważa u siebie zdecydowanie gorsze widzenie - obraz wygląda jakby znajdował się za mgłą, co utrudnia codzienne funkcjonowanie.

Niewyraźnemu widzeniu towarzyszy także często ból oczu. W tym przypadku pacjenci otrzymują od specjalisty wskazanie do stosowania specjalnych kropli. Ich zadaniem jest zwężenie źrenic. Dzięki temu zwiększa się kąt przesączania i ciecz wodnista możliwa do odprowadzenia z oka.

• Podobnie, jak w przypadku nadciśnienie ocznego, tak samo niskie ciśnienie w oku i ograniczenie pola widzenia może wynikać z uwagi na stan zapalny oka.
• Jego przyczyny to także zbyt niskie ciśnienie tętnicze - w tym przypadku pomimo tego, że oczy wyróżniają się otwartym kątem przesączania, to cieczy wodnistej jest w nich za mało.

Dostępne metody leczenia sprawiają, że nieprawidłowe ciśnienie w oku nie jest obecnie dużym problemem. Medycyna doskonale radzi sobie z takim przypadkami pacjentów. Specjaliści są w stanie obniżyć ciśnienie w oku lub je zwiększyć - zależnie od przypadłości. Pierwszy krok należy jednak zawsze do samego zainteresowanego - to on musi zatroszczyć się o swój wzrok i zgłosić się do specjalisty.